Każdego roku zgodnie z nowelizacją ustawy o systemie oświaty z 2009 roku mamy obowiązek corocznego sporządzenia i przedłożenia radnym miasta informacji o stanie realizacji zadań oświatowy za poprzedni rok szkolny. Narzędzie to pozwala zobaczyć jaki obraz wyłania się z raportów oraz umożliwia korektę podejmowanych działań w realizacji polityki oświatowej. Jak podkreślałem to kilkukrotnie podczas dorocznych spotkań z mieszkańcami podstawowym wyzwaniem dla nas jest konsekwentne podnoszenie jakości w oświacie, co jest fundamentem budowania lepszej przyszłości dla naszego miasta i metropolii. Chcemy społeczeństwa otwartego, w którym przedsiębiorczość i kreatywność napotyka na jak najmniej barier. System kształcenia na rożnych poziomach jest najważniejszym elementem tego planu. To dobry moment, żeby przedstawić moją wizję na kierunki, w jakich zmierzać ma gdańska edukacja w najbliższych latach.
Szkoła dla szkoły, czy ku rozwojowi szczęśliwego, spełnionego mieszkańca?
Od 1 kwietnia 2014 r. powołałem w strukturze Urzędu Miejskiego Wydział Rozwoju Społecznego (www.facebook.com/zGdanska), którego głównym zadaniem jest takie przemodelowanie i wdrożenie działań podejmowanych w oświacie, integracji społecznej, wsparciu rodziny i profilaktyki zdrowia, byśmy zaczęli widzieć to co w oderwanych od siebie działach nie pozwalało skutecznie i sprawnie budować oferty z gdańszczanami dla gdańszczan. Wychodząc z założenie, że każdy mieszkaniec Gdańska, ma prawo tu i teraz realizować swoje pasje, znaleźć swoje miejsce na rynku pracy oraz wspólnie z bliskimi sobie osobami zagospodarować przestrzeń komfortowego życia. Szczęście i spełnienie w życiu, kluczowe dziś mierniki opisywane w badaniach na świecie powinny być podstawą założeń do wdrożenia długofalowych zmian. Podjęliśmy już wspólnie to wyzwanie budując od czystej karty, pytając się wspólnie podczas otwartych spotkań i w badaniach jaki Gdańsk jawi się nam w perspektywie roku 2030+. Konsekwencją tego procesu jest przełożenie wizji Miasta na programy operacyjne.
Kreatywni, przedsiębiorczy, zsieciowani
By budować te programy w oparciu o rzetelną wiedzą i jednocześnie testować w skali mikro uruchomiliśmy trzy kluczowe pilotaże.
Kreatywna pedagogika (www.gdansk.pl/kreatywna_pedagogika) to projekt polegający na stworzeniu w Gdańsku sieci nauczycieli, w ramach której nauczyciele podnoszą swoje kwalifikacje, dzielą się dobrymi praktykami i wzbogacają swój warsztat pracy o innowacyjne metody i narzędzia atrakcyjne dla młodego pokolenia XXI wieku. Już w listopadzie 2014 roku, działający od kilku miesięcy zespół projektowy rozpocznie promocję kreatywnej pedagogiki wśród 6 500 gdańskich nauczycieli oraz przeprowadzi nabór do grup wsparcia. Od stycznia 2015 r. rozpocznie się tworzenie grup przedmiotowych lub problemowych, zależnie od wspólnie wskazanych potrzeb. Zmienia to optykę dokształcania, wspierania i motywowania nauczycieli, kluczowych liderów budowania i zmian postaw.
Akademia liderów gdańskiej edukacji to projekt skierowany ku kadrze zarządzającej, zarówno tej, która obecnie kieruje blisko 200 gdańskimi placówkami oświatowymi i je wspierającymi oraz dla tych, którzy chcą podjąć takie wyzwanie w kolejnych latach. Wprowadziliśmy w Gdańsku otwarte dla publiczności konkursy na stanowiska dyrektorów. Tak by każdy zainteresowany mógł wysłuchać koncepcji zarządzania placówką opracowaną przez kandydatów na kolejną 5-letnią kadencję. Kierownictwo Wydziału Rozwoju Społecznego organizuje comiesięczne narady dyrektorów odbywające się za każdym razem w innej ważnej dla mieszkańców Gdańska instytucji. Celem narad jest przekazywanie bieżących informacji, poprawienie komunikacji jak również zaznajomienie kadry z działalnością instytucji, w których goszczą. Cykliczne spotkania pozwalają budować sieć współpracy pomiędzy placówkami oświatowymi, a także instytucjami. Za nami są już pierwsze spotkania szkoleniowe, które w kolejnych etapach obejmą wicedyrektorów i nauczycieli, którzy chcą podjąć się kierowania placówkami.
Trzecim ważnym pilotażem jest projekt Lekcje przedsiębiorczości (www.lekcjeprzedsiebiorczosci.pl), który na moje polecenie realizuje Gdański Inkubatorem Przedsiębiorczości STATER. Jego celem jest kształtowanie kompetencji pro-przedsiębiorczych uczniów i uczennic takich jak: otwartość, gotowość do podejmowania inicjatywy, wyzwań i ryzyka, kreatywność. Przy realizacji zastosowano gamifikację, jako metodę bardzo angażującą i pobudzającą do systematycznej pracy. Udział w pilotażu zadeklarowało osiem gdańskich szkół: pięć liceów ogólnokształcących oraz trzy gimnazja. Ufam, że efektem domina obejmiemy nim wszystkie placówki i etapy kształcenia, by budować postawy, nie tylko realizować podstawy programowe małego wycinka na danym etapie edukacji.
Najmłodsi gdańszczanie i zawodowcy
Priorytetami określonymi przez nas na ten rok szkolny są udoskonalenie oferty dla najmłodszych gdańszczan i rozwój projektów szkół zawodowych we współpracy z pracodawcami.
Podstawowym wyzwaniem jest „budowa sieci przedszkoli” zgodnie z tzw. „ustawą przedszkolną”. Od roku szkolnego 2015/2016 na każdego 4-latka ma oczekiwać miejsce w przedszkolu. Pracujemy nad tym by konsekwentnie i profesjonalnie przygotować zasoby i kadrę.
Zainteresowanych szczegółowymi liczbami odsyłam do tegorocznego raportu o stanie edukacji, jak i porównania go z poprzednimi dostępnymi w zakładce edukacja na miejskie stronie internetowej www.gdansk.pl/edukacja_nowy,1517.html.
Konsekwentnie dla Gdańska, we współpracy ze środowiskiem naukowym i liderami edukacji zmieniamy gdańską ofertę oświatową na rzecz rozwoju społecznego. Miałem okazję ostatnio podziękować za to kończącej kadencję Gdańskiej Radzie Oświatowej z jej przewodniczącym prof. Edmundem Wittbrodtem. Czy ktoś kiedyś marzył, że w Gdańsku znajdzie siedzibę Polska Agencja Kosmiczna? Widać w grodzie Heweliusza i innych wielkich odkrywców wszystko jest możliwe. Każdy może wpływać na proces zmian, robimy to przecież dla dobra wspólnego.
Finansowe ograniczenia,
Budżet miasta jednak nie jest workiem bez dna, a już dziś 1/3 budżetu miasta wydawana jest na edukację. Tylko część z wydatków pokrywa subwencja oświatowa, czyli przekazywane nam pieniądze z ministerstwa na wykonanie zadań edukacyjnych.
Mimo, że ciągle jest wiele pilnych potrzeb w mieście, powstają nam jednak nowe szkoły, stare są remontowane, stają się cieplejsze i ładniejsze i nowocześniej wyposażone.
Tegoroczny budżet bieżący obszaru edukacji (przedszkola oraz wszystkie typy szkół publicznych i niepublicznych www.gdansk.pl/cennik) zamknie się kwotą blisko 700 mln zł. Z roku na rok kwota ta rośnie ze względu na zmiany ustawowe zmieniające zakres zadań własnych gminy oraz ze względu na zobowiązania wobec kadry pedagogicznej wynikające z Karty Nauczyciela. Trzeba sobie zdawać sprawę, że wysokość budżetu wynika z tego co ustawowo musimy zapłacić nauczycielom, zapewnić godziny, etaty, dojazdy niepełnosprawnym uczniom. Robimy wiele ponad to co musimy i rozsądnie staramy się zaradzić wszystkim potrzebom.
Mimo tak dużych wydatków bieżących na oświatę Miasto poniosło gigantyczne wydatki w latach 2010-2014 na inwestycje, modernizacje i remonty na łączną kwotę 204 mln zł (www.gdansk.pl/bip/prawo-lokalne,512,31586.html).
Obecnie Gdańsk wdraża drugi etap termomodernizacji gdańskich placówek oświatowych. W planach jest docieplenie 5 szkół. Szacunkowa wartość inwestycji to 34 mln zł. Nieco ponad 5 mln zł Miasto pozyskało w ramach dotacji z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Reszta środków pochodzić będzie z budżetu Miasta (www.gdansk.pl/nasze-miasto,512,33606.html).
Gdańska oświata zmienia się więc zarówno materialnie jak organizacyjnie. Mamy plan, aby młodzi gdańszczanie mogli się w przyszłości sprawnie mierzyć z wyzwaniami, które na nich czekają.