Rada Miasta zagłosowała za absolutorium

Gdańskie finanse są w dobrym stanie, rok 2016 zakończyliśmy nadwyżką budżetową, co stanowi dobrą bazę do realizacji nowych projektów współfinansowanych ze środków UE. Dziś, 29 czerwca 2017, radni Miasta Gdańska udzielili mi absolutorium. Poniżej publikuję moje wystąpienie o stanie miejskich finansów, jakie wygłosiłem dziś w Radzie Miasta.

Jesteśmy na półmetku 2017 roku, ale dziś, zgodnie z procedurą budżetową, składamy Państwu sprawozdanie z wyników finansowych i efektów rzeczowych za rok ubiegły. Z satysfakcją odnotowujemy, iż już czwarty raz z rzędu udało nam się osiągnąć nadwyżkę budżetową. Jest to efekt gospodarnej polityki wydatkowej  Miasta, przede wszystkim w sferze zarządzania procesami inwestycyjnymi w ramach zaplanowanych zadań.

W minionym roku inwestowaliśmy w niemal każdą dziedzinę działalności Miasta, utrzymując wysoką jakość życia i wysokie tempo rozwoju gospodarczego Gdańska. Aktywność inwestycyjna, dbałość o zrównoważony rozwój i stabilność finansowa zostały docenione. Cieszyliśmy się uznaniem i popularnością w prestiżowych konkursach i rankingach branżowych, zarówno krajowych jak i międzynarodowych. Otrzymaliśmy tytuł najlepszego samorządu w kategorii – miasto na prawach powiatu – w rankingu „Rzeczpospolitej”, a w plebiscycie „Gazety Prawnej” Perły Samorządu pierwsze miejsce w kraju w kategorii – najlepszy samorząd i włodarz gminy.

Dobre warunki gospodarcze w Gdańsku

Rok 2016, w krajach Unii Europejskiej, był rokiem kontynuacji umiarkowanego ożywienia aktywności gospodarczej. Tempo wzrostu Produktu Krajowego Brutto w Unii Europejskiej wyniosło jeden i dziewięć dziesiątych procenta (1,9%). W Polsce PKB zwiększył się realnie o dwa i siedem dziesiątych procenta (2,7%), co oznacza spadek o jeden i jedną dziesiątą procenta (1,1%) wobec roku poprzedzającego. Głównym czynnikiem wzrostu pozostawał nadal popyt krajowy i wyższa dynamika eksportu nad importem. Blisko osiemdziesiąt procent (80%) polskiego eksportu towarów trafiło na rynki Unii Europejskiej. Natomiast negatywny skutek we wzroście PKB przyniosły inwestycje. Jednym z powodów było wyhamowanie realizacji projektów finansowanych ze środków unijnych. Średnioroczna inflacja wyniosła dziewięćdziesiąt dziewięć i cztery dziesiąte procenta (99,4%), co było efektem utrzymującej się spadkowej tendencji cen energii i produktów rolnych.  Stopa bezrobocia w kraju wskazała poziom ośmiu i trzech dziesiątych procenta (8,3%); w Gdańsku osiągnęliśmy rekordowo niski wskaźnik trzech i sześciu dziesiątych procenta (3,6%). Systematycznie wzrastała liczba podmiotów gospodarczych. Porównując rok do roku przybyło aż dwa tysiące dziewięćdziesięciu siedmiu (2 097) przedsiębiorców, a w okresie ostatnich dziesięciu lat – szesnaście tysięcy pięciuset pięćdziesięciu trzech (16 553). Coraz większa liczba pracodawców odczuwała brak odpowiednich kandydatów do pracy. Spadek bezrobocia oznaczał też presję na wzrost płac. Już w roku 2015 przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Gdańsku  było wyższe od krajowego w 2016 roku o dziewięćset czterdzieści pięć złotych (945 zł). Wszystkie te czynniki wyraźnie pozytywnie wpłynęły na sytuację gospodarczą Gdańska.

W 2016 roku wykonano dochody w wysokości dwóch miliardów siedmiuset dziewięćdziesięciu czterech milionów złotych (2.794 mln), co oznacza dziewięćdziesiąt osiem procent (98%) planu rocznego. Niezrealizowane zostały wpływy z tytułu:

• mienia komunalnego – trzydzieści sześć milionów złotych (36 mln) – z powodu niższej niż planowana sprzedaży nieruchomości;
• dotacji z budżetu Unii Europejskiej – piętnaście milionów czterysta tysięcy złotych (15,4 mln) –  środki te zasiliły budżet bieżącego roku;
• dotacji na zadania zlecone – trzy miliony pięćset tysięcy złotych (3,5 mln) – w zakresie opieki społecznej.

Wysokość wydatków ogółem wyniosła dwa miliardy sześćset osiemdziesiąt milionów sześćset tysięcy złotych  (2.680,6 mln), co stanowiło  dziewięćdziesiąt cztery i siedem dziesiątych procenta (94,7%) planu.

W sferze bieżącej mniej niż planowano wydatkowano na:

• opiekę i politykę społeczną – szesnaście milionów dziewięćset tysięcy złotych (16,9 mln) – wynikało to ze zmiany harmonogramu i późniejszego podpisania umów dotacyjnych z partnerami realizującymi projekty unijne oraz niższych dotacji na zadania zlecone;
• administrację – dziesięć milionów siedemset tysięcy złotych (10,7 mln) – jako wynik niższych kosztów IT, promocji miasta, usług pocztowych i utrzymania stanowisk pracy;
• różne rozliczenia – osiem milionów sto tysięcy złotych (8,1 mln) związane z niewykorzystaniem rezerw;
• oświatę i wychowanie – osiem milionów dziewięćset tysięcy złotych (8,9 mln) – dzięki niższym kosztom utrzymania placówek, w tym opłat za energię cieplną;
• komunikację miejską i drogi – cztery miliony czterysta tysięcy złotych (4,4 mln) – z uwagi na niższe koszty przewozu osób do gmin ościennych i utrzymania tunelu pod Martwą Wisłą.

Rosnące obciążenia samorządów

W ostatnich latach samorządy obciążane są nowymi obowiązkami w zakresie działań oświatowych przy jednoczesnym regularnym spadku udziału państwa w ich finansowaniu. W roku 2015 subwencja oświatowa finansowała  wydatki bieżące w pięćdziesięciu siedmiu i pięciu dziesiątych procenta (57,5%), a w roku 2016 już tylko w pięćdziesięciu sześciu i siedmiu dziesiątych (56,7%). Zmuszeni byliśmy także przeznaczać z naszych dochodów dodatkowe środki na realizację innych zadań rządowych, kosztem własnych inwestycji. Środki przeznaczane z budżetu państwa są niewystarczające, aby zagwarantować odpowiedni poziom usług świadczonych mieszkańcom. Wspomogliśmy  zadania rządowe kwotą szesnastu milionów czterystu tysięcy złotych (16.4 mln), głównie w zakresie:

• utrzymania administracji – dziesięć milionów siedemset tysięcy złotych (10,7 mln);
• opieki społecznej – cztery miliony sto tysięcy złotych (4,1 mln);
• dofinansowania Państwowej Straży Pożarnej – siedemset tysięcy złotych (0,7 mln).

W 2016 roku realizowaliśmy wiele działań ukierunkowanych na podniesienie jakości życia mieszkańców, rozwój aktywności społecznej, wspieranie inicjatyw kulturalnych i sportowych w mieście i w poszczególnych dzielnicach. Szczególnym obszarem objętym wsparciem była polityka społeczna. Przygotowano i rozpoczęto wdrażanie Programu Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych do roku 2030, Programu Bezpieczeństwa Ekonomicznego i Wsparcia Osób Zadłużonych 2016-2030, Programu Mieszkalnictwa Społecznego dla osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem oraz Gdańskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego 2016-2030. Wymieniłem tylko kilka programów, które dotyczą polityki społecznej. Było ich znacznie więcej.

Poprawa infrastruktury komunalnej

Sukcesywnie remontowaliśmy i unowocześnialiśmy istniejącą infrastrukturę komunalną. Wydatki na remonty gminnych obiektów zamknęły się kwotą sześćdziesięciu dziewięciu milionów pięciuset tysięcy złotych (69,5 mln), w tym, między innymi, w zakresie:

• gospodarki mieszkaniowej – dwadzieścia siedem milionów dziewięćset tysięcy złotych (27,9 mln) – wyremontowanych zostało trzysta (300) wolnych lokali mieszkalnych, a także dokonana została wymiana i naprawa stolarki okiennej w trzydziestu jeden (31) lokalach oraz remont instalacji elektrycznej w pięćdziesięciu dwóch (52) lokalach;
• infrastruktury komunalnej, drogowej, melioracyjno-odwodnieniowej – trzydzieści milionów sześćset tysięcy złotych (30,6 mln);
• oświaty i opieki społecznej – cztery miliony dziewięćset tysięcy złotych (4,9 mln);
• kultury i sportu – cztery miliony trzysta tysięcy złotych (4,3 mln).

Ponadto w roku 2016 Miasto przekazało czternaście milionów siedemset tysięcy złotych (14,7 mln) na Fundusz Remontowy Wspólnot Mieszkaniowych, w których jest udziałowcem. Wydatki majątkowe, w ujęciu finansowym, zostały wykonane w wysokości czterystu dziewięćdziesięciu milionów ośmiuset tysięcy złotych (493,8 mln) – mniej niż planowano o dziewięćdziesiąt dwa miliony siedemset tysięcy złotych (92,7 mln). Jednocześnie w roku bieżącym zaplanowane zostały odpowiednio wysokie środki gwarantujące realizację tych zadań.

Zrealizowane zadania

A teraz, dla przypomnienia, kilkanaście zadań zakończonych w ubiegłym roku:

1. budowa tunelu pod Martwą Wisłą – element tzw. Ramy komunikacyjnej Gdańska. Wyprowadzono poza centrum ciężki ruch tranzytowy, co przełożyło się na poprawę bezpieczeństwa ruchu i jakości powietrza w mieście;
2. przebudowa ulicy Stągiewnej – w ramach inwestycji oprócz ulicy Stągiewnej przebudowano także ulicę Chmielną, Motławską i Pożarniczą wraz z infrastrukturą podziemną;
3. zagospodarowanie zieleńca w kwartale ulic: Szeroka – Grobla II – Świętojańska – Szklary – zrewitalizowano przestrzeń w ścisłej zabudowie Głównego Miasta,
4. rozbudowa Cmentarza Łostowice, etap I B – wybudowano kaplicę i utworzono szesnaście (16) nowych kwater grzebalnych;
5. Centrum Gdańskiego Ośrodka Kultury Fizycznej przy ulicy Grunwaldzkiej – powstała nowa infrastruktura sportowa: arena sportowa z boiskiem do gry w piłkę nożną (64×102 m), boisko treningowe (30×60 m), bieżnie: okrężna i prosta – ośmiotorowe;
6. modernizacja Hali Olivia – wykonano między innymi remont elewacji, system monitoringu i iluminację;
7. budowa Pogotowia Socjalnego dla Osób Nietrzeźwych przy ulicy Srebrniki;
8. budowa strażnicy Nr 6 w Komendzie Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej;
9. budowa siedmiooddziałowego przedszkola dla stu siedemdziesięciorga pięciorga (175) dzieci przy ulicy Dąbka;
10. rozbudowa Domu Pomocy Społecznej przy ulicy Hożej;
11. wykonanie termomodernizacji w obiektach użyteczności publicznej (etap II). Poprawiono izolacyjność budynków i zmniejszono koszty eksploatacji w pięciu (5) obiektach szkolnych.
12. Spółki miejskie realizowały szereg zadań inwestycyjnych i w roku 2016 oddały do eksploatacji:
13. Gdańskie Melioracje – Bazę Techniczną przy ulicy Kaczeńce;
14. Gdańska Infrastruktura Społeczna –  dwadzieścia cztery (24) lokale  mieszkalne przy ulicy Madalińskiego;
15. Gdańskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego – pięćdziesiąt dziewięć (59) lokali przy ulicy Człuchowskiej i osiemnaście (18) lokali przy ulicy Suchej;
16. Towarzystwo Budownictwa Społecznego „Motława” – osiemdziesiąt pięć (85) lokali przy ulicy Piotrkowskiej;
17.  Gdańskie Autobusy i Tramwaje – dwadzieścia jeden (21) pojazdów autobusowych.

Bezpieczna polityka finansowa

Tak jak wspomniałem, nadwyżka budżetowa wypracowana w roku 2016 wyniosła sto trzynaście milionów pięćset tysięcy złotych (113,5 mln). W roku 2016 nie zaciągnięto nowego kredytu. Dług na dzień 31 grudnia 2016 roku wynosił dziewięćset pięć milionów dziewięćset tysięcy złotych (905,9 mln), co stanowiło trzydzieści dwa i czterdzieści dwa setne procenta (32,42%) dochodów ogółem.

Dochody bieżące per capita wyniosły pięć tysięcy czterysta siedemdziesiąt sześć złotych (5.476) i wzrosły w stosunku do roku ubiegłego o pięćset trzydzieści dwa złote (532). Natomiast wydatki  bieżące na jednego mieszkańca zamknęły się kwotą cztery tysiące siedemset trzynaście złotych (4.713), co oznacza wzrost o pięćset pięćdziesiąt pięć złotych (555). Oznacza to, że zależności finansowe, wskazujące na korelację między wzrostem dochodów i wydatków bieżących, są bardzo dobre.

Bez wątpliwości możemy stwierdzić, że polityka finansowa Miasta jest przemyślana i w okresie długofalowym bezpieczna.

[slideshare id=77138173&doc=2016prezentacja-budet-wykonanie-170621104451]

Pozytywna opinia RIO

Skład Orzekający Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, 19 kwietnia bieżącego roku wydał pozytywną opinię – bez uwag –  o sprawozdaniu Prezydenta z wykonania budżetu za 2016 rok. Biegły rewident Stowarzyszenia Ekspertów Księgowych i Podatkowych potwierdził, że badane sprawozdanie rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową Miasta.

Wniosek Komisji Rewizyjnej o udzielenie Prezydentowi Miasta absolutorium został pozytywnie zaopiniowany przez Skład Orzekający Regionalnej Izby Obrachunkowej w dniu 12 czerwca bieżącego roku.

Dziękuję Państwu Radnym i Członkom Komisji Rewizyjnej.